رئالیسم جادویی چیست؟
رئالیسم جادویی ژانری در ادبیات است که دنیای واقعی را با ترکیبی از جادو یا فانتزی به تصویر میکشد. برخی رئالیسم جادویی را زیرژانر رئالیسم میدانند و برخی زیر ژانر فانتزی. در یک اثر رئالیسم جادویی، جهان برمبنای واقعیت استوار است، اما عناصر خارقالعاده در آن عادی تلقی میشوند. درواقع رئالیسم جادویی مرز بین خیال و واقعیت را محو میکند.
بهطور خلاصه، رئالیسم جادویی یک اثر داستانی را توصیف میکند که در آن فانتزی به زندگی روزمره وارد میشود. بااینحال، تمرکز روی عناصر خارقالعاده داستان نیست، بلکه بر روی معنای آن عناصر برای شخصیتها متمرکز است. فانتزی اغلب بهعنوان یک استعاره گسترده عمل میکند و نوعی تضاد درونی یا معضل اخلاقی را در زندگی قهرمان داستان نشان میدهد.
تاریخچه پیدایش ژانر رئالیسم جادویی
اصطلاح Magischer realismus، که به «رئالیسم جادویی» ترجمه میشود، اولینبار در سال 1925 توسط فرانتس روه، منتقد و هنرمند آلمانی استفاده شد. او از این اصطلاح استفاده کرد تا تأکید کند که چگونه اشیاء جادویی، خارقالعاده و عجیب میتوانند در دنیای واقعی ظاهر شوند. زمانیکه کتاب روه در سال 1927 به اسپانیایی ترجمه شد، این ژانر محبوبیت زیادی در آمریکای جنوبی کسب کرد و نویسندگانی مانند خورخه لوئیس بورخس، گابریل گارسیا مارکز و ایزابل آلنده از این ژانر در آثار خود استفاده کردند.
بااینحال رئالیسم جادویی قبل از نویسندگان آمریکایلاتین هم مورد استفاده نویسندگان بود بدون آنکه چنین نامی بر آثار خود بگذارند. بهعنوان مثال مسخ اثر فرانتس کافکا رمانی در ژانر رئالیسم جادویی است که در سال 1915 منتشر شده است؛ یک دهه قبل از اینکه روه کتاب خود را در مورد رئالیسم جادویی را منتشر کند و خیلی قبل از ظهور این ژانر در ادبیات آمریکایلاتین.
ویژگیهای رئالیسم جادویی چیست؟
- تنظیم واقعگرایانه؛ همه رمانهای رئالیسم جادویی در فضایی در این جهان اتفاق میافتند که برای خواننده آشناست.
- عناصر جادویی؛ هر داستان رئالیسم جادویی، از اشیای ناطق گرفته تا شخصیتهای مرده و تلهپاتی، عناصر خارقالعادهای دارد که در دنیای ما وجود ندارد. بااینحال، آنها بهصورت عادی در رمان ارائه میشوند.
- بیپاسخ گذاشتن چرایی رخ دادن جادو؛ نویسندگان رئالیسم جادویی عمداً جادوی داستانهای خود را بدون توضیح میگذارند تا عادی جلوه کنند و به مخاطب چنین القاء کند که این اتفاقات بخشی از زندگی روزمره است.
نمونههایی از رئالیسم جادویی
- صدسال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز
- خانه ارواح اثر ایزابل آلنده
- اقیانوس در انتهای خط اثر نیل گیمن
- کتابخانه بابل نوشته خورخه لوئیس بورخس